26 januari 2007

Heemkring pronkt met Lam Gods

heemkring-lamgods
De heemkundige kring van Arendonk onthult op zaterdag 27 januari de nieuwste aanwinst van het heem- en sigarenmuseum: een reproductie van het retabel Lam Gods. Jan Van Eyck, de schilder van het bekende meesterwerk, zou volgens bepaalde historici geboren zijn in Arendonk.

Het Limburgse Maaseik beweert de geboorteplaats van Jan Van Eyck te zijn. Er staat in die stad trouwens een standbeeld van Jan en zijn broer Hubert op het marktplein. Maar over die claim bestaat grote onzekerheid, niet in het minst in Arendonk.
De heemkring van Arendonk draagt onverbloemd de naam Als Ice Can, de lijfspreuk van de bekendste Vlaamse Primitief. "Maaseik heeft geen bewijzen van afstamming, terwijl in het Arendonkse archief minstens vijf akten werden opgetekend met burgerrechtelijke activiteiten van Jan Van Eyck, zijn vrouw, zoon en zuster", vertelt René Claessen. "De inhoud van die stukken zijn bovendien niet in tegenspraak met de feitelijkheden in Maaseik. Alleen de conclusies ervan verschillen. We hopen dat kunsthistorici dat nu eens grondig willen onderzoeken, maar het lijkt wel alsof ze niet durven. Zelfs de mensen van Maaseik zijn hiervoor vragende partij, want ook zij hebben daar baat bij. Want Gent trekt nu alle aandacht naar zich toe met de naam Jan Van Eyck."

wijzingen Over de aanwijzingen dat Van Eyck in Arendonk is geboren, kunnen boeken worden geschreven, wat trouwens al is gebeurd. Wie nog niet wist dat Jan Van Eyck de zoon van de Arendonkse molenaarsfamilie Van Eyck-Vandermoelen-Demolendino was, dat hij drie broers en vier zussen had en dat deze beroemde schilder zijn opleiding kreeg in de priorij van Corsendonck, kan elke laatste zondagnamiddag van de maand afzakken naar het Arendonkse museum. U komt er ook alles te weten over de valkeniersjacht waar de Van Eycken bedreven in waren. Op afspraak is er zelfs mogelijkheid tot uitleg in gebarentaal. De toegang is gratis. Het heem- en sigarenmuseum bevindt zich achter de Toremansmolen op de Wampenberg.

Volgens René Claessen zitten in het retabel Lam Gods ook verwijzingen naar Arendonk. "De tekens op het witte paard zijn molenaarssymbolen en er is in het geschilderde boek een verklaring opgenomen van trouw aan de paus van Rome waarin de naam van zijn molenaarsfamilie uit Arendonk voorkomt. We hebben die stukjes uit het schilderij apart laten fotograferen en die worden nu ook tentoongesteld, net zoals de teksten uit de officiële akten."

Alle argumenten en feiten publiceren dat Jan Van Eyck afkomstig is van Arendonk, is onbegonnen werk. We beperken ons tot enkele akten:
22 februari 1438: leningsakte waarmee Jan Van Eyck zich onder meer borg stelt voor zijn zuster nonne Margriet.
11 juli 1451: Margriet Van Wuflet (vrouw van de schilder) verandert van rentmeester.
13 maart 1452: schuldverklaring aan Mergriet Van Wuflet van echtpaar Everaerts uit Achel.
13 november 1460: burgerlijke partijstelling van Jan Van Eyck junior (zoon van de schilder) tegen zijn tante Els omdat zij vijftien jaar achterstaat met de schuld aan nonne Margriet.

Rechtvaardige rechters duiken op in Sigarenmuseum

In het Sigarenmuseum van Arendonk wordt dit weekend een fotoreproductie onthuld van Het Lam Gods, hét meesterwerk van de Vlaamse primitieven. Het gaat om een levensgrote kopie op basis van digitale foto's. ,,'t Ziet er net echt uit'', zegt René Claessen.

Ook het paneel van De Rechtvaardige Rechters, dat in 1934 gestolen werd uit de Sint-Baafskathedraal in Gent en tot vandaag onvindbaar is, maakt deel uit van de aangekochte replica. Voor het twee meter grote retabel telde de heemkring 800 euro neer, een oude erfenis van wijlen dokter Leen, die destijds fel ijverde voor de erkenning van Arendonk als geboortedorp van Van Eyck.

Het Nieuwe Lam Gods is elke laatste zondag van de maand te bezichtigen in het Sigarenmuseum, telkens van 14 tot 17 uur.